W większości zastosowań między innymi: dla potrzeb alergologicznych, w badaniach agroaerobiologicznych i fitopatologicznych, prognostycznych, dla potrzeb konserwatorskich, pomiar zawartości aeroplanktonu wykonuje się metodą wolumetryczną (objętościową).
Do pomiaru koncentracji pyłku i zarodników w powietrzu używane są aparaty wolumetryczne. Międzynarodowe Stowarzyszenie Aerobiologów (IAA) zaleca stosowanie aparatów produkowanych w oparciu o prototyp Hirsta (1952). Aktualnie najszerzej w praktyce stosowane są aparaty produkowane we Włoszech przez firmę Lanzoni i w Wielkiej Brytanii przez firmę Burkard.
Działanie aparatu wolumetrycznego symuluje proces oddychania. Jego konstrukcja i sposób działania umożliwia zasysanie 10 litrów powietrza na minutę, a więc tyle, ile wdycha w tym samym czasie dorosły człowiek. Wraz z powietrzem do aparatu, tak jak do naszych dróg oddechowych, przedostają się zawieszone w nim mikroorganizmy, części mineralne, zanieczyszczenia chemiczne, fizyczne itd.
Lokalizacja aparatu W licznych publikacjach informowano o różnicach w rozprzestrzenianiu się ziaren pyłku i zarodników (Rantio-Lehtimäki et al. 1991, Hart et al. 1994, Spieksma et al. 1998). Pyłek niektórych roślin rejestrowano w aparacie umieszczonym na dachu budynku niekiedy nawet z 2 tygodniowym opóźnieniem w stosunku do pojawienia się go na wysokości 150 cm.
Jeśli monitoring ma być prowadzony dla potrzeb alergologicznych, idealne rozwiązanie stanowiłoby posiadanie dwóch urządzeń, jednego umieszczonego na wysokości „nosa alergika” około 150 cm nad poziomem gruntu i drugiego, zlokalizowanego na dachu budynku, pozwalającego na przygotowywanie prognoz dla regionu. Jeśli zamierzamy prowadzić monitoring dla potrzeb alergologicznych i na podstawie uzyskiwanych wyników planuje się przygotowywanie prognozy o zasięgu regionalnym, aparat zgodnie z zaleceniami IAA, musi być umieszczony na wysokości powyżej 15 m nad poziomem gruntu.
Obsługa aparatu, wykonywanie preparatów mikroskopowych, a zwłaszcza rozpoznawanie i zliczanie ziaren pyłku oraz zarodników grzybów powinna być wykonywana według rekomendacji Europejskiego Towarzystwa Aerobiologii (Grupy roboczej ds. Kontroli Jakości) , przez osoby posiadające certyfikaty uczestnictwa w Kursach Podstawowych z Aerobiologii, organizowane przez European Aerobiology Society.
Zródło: Alicja Stach i Idalia Kasprzyk „Metodyka badań zawartości pyłku roślin i zarodników grzybów w powietrzu z zastosowaniem aparatu Hirsta”. Bogucki Wydawnictwo Naukowe 2005 ISBN 83-60247-11-0, 1-78