Stacja monitoringu aerobiologicznego w Lublinie
Zakład Aerobiologii, Katedra Botaniki i Fizjologii Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Kontakt: dr hab. Krystyna Piotrowska-Weryszko, prof. uczelni
e-mail: krystyna.piotrowska@up.lublin.pl
Monitoring pyłkowy prowadzony jest w Lublinie od 1995 roku. Od roku 2001 do pomiarów aerobiologicznych wykorzystywany jest aparat Lanzoni VPPS 2000, który zlokalizowany jest w centrum miasta na dachu budynku Uniwersytetu Przyrodniczego.
Położenie punktu pomiarowego:
- wysokość nad poziomem morza – 197 m
- długość i szerokość geograficzna – 22o32’25’’ E i 51o14’37’’ N
- wysokość aparatu nad poziomem gruntu – 18 m
Badania wykonywane są zgodnie z zaleceniami Międzynarodowego Towarzystwa Aerobiologii (International Association for Aerobiology).
Zakład Aerobiologii od roku 2004 współpracuje z Europejską Siecią Aeroalergenów w Wiedniu.
Główne kierunki badań:
- Badanie dynamiki koncentracji alergennych ziaren pyłku i zarodników grzybów w aeroplanktonie Lublina
- Opracowanie prognoz i kalendarzy pyłkowych dla drzew i roślin zielnych wywołujących alergie pyłkowe
- Obserwacje fenologiczne dotyczące kwitnienia leszczyny, olszy i brzozy
Katedra Botaniki Uniwersytetu Przyrodniczego organizowała w Lublinie w latach 1997 – 2007 (w cyklu dwuletnim) Ogólnopolskie Konferencje Naukowe poświęcone Biologii Kwitnienia Roślin i Alergii Pyłkowej. Prezentowane wyniki badań opublikowano w Acta Agrobotanica, Annales UMCS Sec. EEE, Bibliotheca Fragmenta Agronomica.
Pod redakcją prof. Elżbiety Weryszko-Chmielewskiej opublikowano monografię (2006) poświęconą zagadnieniom związanym z obecnością pyłku roślin w powietrzu różnych regionów Polski.
Praca zawiera oryginalne wyniki pięcioletnich badań dotyczących koncentracji pyłku w powietrzu atmosferycznym, przeprowadzonych w różnych ośrodkach naukowych: w Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Rzeszowie, Sosnowcu, Szczecinie i Wrocławiu.
Zamieszczone w tomie wyniki badań i utworzone na ich podstawie kalendarze pyłkowe, pozwalają na porównanie w różnych częściach Polski przebiegu sezonów pyłkowych 20. wybranych taksonów roślin, których alergenny pyłek występuje w aeroplanktonie w różnych stężeniach. Wyniki badań związanych z koncentracją pyłku roślin wiatropylnych w powietrzu mają przede wszystkim zastosowanie w alergologii. Mogą być wykorzystywane także w ekologii, fitogeografii, leśnictwie oraz przy określaniu zmian klimatycznych i fenologicznych. Ostatnie rozdziały opracowania dotyczą metod statystycznych stosowanych w aerobiologii oraz charakterystyki kwiatów, kwiatostanów i pyłku roślin wiatropylnych.
W roku 2007 wydano pracę zbiorową pt. „Aerobiologia” (red. prof. Elżbieta Weryszko-Chmielewska).
“Aerobiologia” przeznaczona jest dla studentów wyższych uczelni, którzy w programie studiów mają uwzględniony przedmiot o tej nazwie. Może stanowić również źródło informacji dla młodszych pracowników naukowych uniwersytetów i akademii medycznych oraz lekarzy alergologów.
W piśmiennictwie polskim dotychczas brak podręcznika, który obejmowałby podstawowe wiadomości z zakresu aerobiologii, rozwijającej się intensywnie od lat osiemdziesiątych XX wieku.
W niniejszym opracowaniu przedstawiono historię i zakres badań oraz metody stosowane w aerobiologii. Zaprezentowano również organizację aerobiologicznych badań w sieci europejskiej, koordynującej działanie jednostek naukowych. Zamieszczono również podstawowe dane dotyczące głównych składników aeroplanktonu: ziaren pyłku i zarodników grzybów. Podano nazwy roślin wytwarzających duże ilości pyłku unoszącego się w powietrzu, który u wrażliwych osób może wywoływać alergie pyłkowe.
Scharakteryzowano wybrane taksony roślin oraz występujące w ich pyłku alergeny, które w warunkach Polski i środkowej Europy są najczęstszą przyczyną polinoz. Przedstawiono sposób opracowania i prezentacji wyników badań aerobiologicznych oraz ich zastosowanie, ze szczególnym uwzględnieniem medycyny. Omówiono metody i cele sporządzania prognoz aerobiologicznych i kalendarzy pyłkowych. Uwzględniono wpływ czynników pogodowych na przebieg sezonów pyłkowych.
Wszystkie informacje zawarte w podręczniku są oparte na aktualnych danych i zaleceniach międzynarodowych organizacji aerobiologicznych m. in. British Aerobiology Federation (BAF) i International Association for Aerobiology (IAA).
Podręcznik “Aerobiologia” dostępny jest pod adresem:
Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego
ul. Akademicka 15
20-950 Lublin
Phone/fax 48 81 445 65 69
e-mail: wydawnictwo@up.lublin.pl